در سالهای اخیر، بهدلیل حجم بسیار فزاینده وبسایتها و صفحات وب با محتوایی بیش از انداره زیاد که هر لحظه بر میزان و حجم آن افزوده میشود، دیگر فقط بحث روی انتخاب موضوع یا کامل بودن متن یا فرامتنهای (hypertext) صفحات نیست (منظور از فرامتن، اطلاعاتی فراتر از کاراکتر و در واقع تصویر و صدا است که به شیوههای مختلف ارائه میشود). در وهله اول، نوع ارائه آن مطالب اهمیت دارد. هر قدر هم فرامتن باارزش و کاملي تولید و ارائه کنید، اگر از شیوهای مناسب و استانداردشده برای آن استفاده نکنید، نتیجه مطلوبي بهدست نخواهید آورد.
نتیجه مطلوب در اینترنت، دیدهشدن فرامتن تولیدشده شما توسط کاربران است؛ بهخصوص کاربران غیرثابتی که از طریق سایتها و جستوجوکردن در موتورهای جستوجوگر وارد صفحات وب شما میشوند. به هر میزان صفحات وب شما در نتایج بالاتر و اولیه جستوجوها قرار گیرد، به همان میزان نيز امكان اينكه بيشتر دیده شويد، بالاتر است.
مدیران و صاحبان سایتهایی که داراي محبوبيت هستند، مبالغ بسیار زیادی را برای این موضوع هزینه میکنند که سایتهاي آنها بازدید بیشتری داشته باشد، در صفحه اول نتیجه جستوجوی گوگل و سایر موتورهای جستوجوگر ظاهر شوند؛ بین نتایج صفحه اول و… . موضوع SEO یا همان بهینهسازی صفحات وب برای موتورهای جستوجوگر (Search Engine Optimization) مقولهای بسیار گسترده، کاربردی و درآمدزا است؛ چه برای صاحبان سایتها که براساس SEO سایت خود را طراحی و بهینهسازی میکنند و چه برای طراحان وب که صفحات تولیدی خود را مبتنی بر سئو ارائه میدهند (طبیعتا درآمد بیشتری هم خواهند داشت).
به هر طریقی با صفحات وب در ارتباط هستید، پیشنهاد میکنیم این سری از مقالات ما را دنبال کنید تا بر اطلاعات شما در زمینه SEO افزوده شود. ما قصد داریم در اين مجموعه مقالات، تنها بخش کوچک اما مهمی از این مقوله را بیان کنیم. همانطور که پيشتر ذکر شد، این مبحث بسیار گستردهای است و اگر بخواهیم با نکات دقیق و کامل به آن پرداخته شود، چند جلد کتاب میتوان برای آن نوشت. ما صرفا براي آشنایی اولیه موضوعاتی را بیان میکنیم. درواقع سرنخ را به شما میدهیم و دنبال کردن آن را به خودتان میسپاریم. با یک گوگلکردن ساده، صدها و حتی هزاران صفحه مرتبط با هر کدام از مباحث مطرح شده در این سری مقالات خواهید یافت (ترجیحا به انگلیسی جستوجو کنید).
جایگاه در صفحات جستوجو
در اولین گام بهتر است با عبارت SERP آشنا شوید. SERP مخفف عبارت Search Engine Results Page است. دقیقا همان صفحات نتایج جستوجوی شما را SERP میخوانند. تصور کنید در گوگل عبارت «طرز پخت لازانیا با سس مخصوص» را جستوجو میکنید. گوگل 131 هزار نتیجه جستوجو را پیدا کرده و در هزار صفحه به شما نشان میدهد. به تکتک این صفحات نتایج جستوجو که شامل 10 آیتم (لینک به صفحات پیدا شده) است، SERP گفته میشود.
حالا نوبت به این سوال میرسد که «مگر تفاوتی دارد که در کدام صفحه SERP مطلب نوشته شده ما در گوگل نشان داده شود؟». پاسخ آن بسیار واضح است؛ بلی. طبق یکی از آخرین تحقیقات انجامشده توسط موسسه Chitika، 5/91 درصد کاربران فقط صفحه اول SERP عبارت مورد جستوجوی خود را نگاه میکنند (یعنی 10 لینک و صفحه لیستشده در صفحه اول)، 8/4 درصد به صفحه دوم هم میروند،1/1درصد به صفحه سوم نیز میرسند، تنها 4/0 درصد تا صفحه چهارم میروند و این درصدها آنقدر کم میشود که از صفحه هفتم SERP به بعد کمتر از 1/0 درصد کاربران را دربر ميگيرد. با این توضيح اگر شما نتیجه دهم در صفحه اول SERP باشید، با اینکه بهعنوان نتیجه اولی در صفحه دوم ظاهر شوید، در حدود 87 درصد تفاوت شانس دیدهشدن دارید!
موضوع موقعیت (Position) لینک به صفحه وب شما در صفحات SERP به اینجا ختم نمیشد، حتی درصد شانس کلیک شدن لینک در یک صفحه SERP هم تفاوتهایی دارد. جالب است بدانید طبق آمار نتیجه شماره 1 در صفحه SERP، 2/18درصد کلیک میشود، 5/10درصد به سراغ نتیجه دوم هم میروند (تقریبا نصف میشود)، 22/7درصد به نتیجه سوم و 81/4 درصد به چهارمین سایت پیشنهاد شده در نتیجه جستوجو میروند (این درصدها بهطور متوسط بیان شدهاند و در موضوعات مختلف، مقادیر متفاوتی دارند). این موضوع را با نام کلیک براساس رتبه (Click-Through Rate) میشناسند و به اختصار به آن CTR اطلاق میشود. جالب است بدانید CTR در موتور جستوجوگر بینگ مایکروسافت عددهای متفاوتی را نشان میدهد. 66/9 درصد کاربران فقط نتیجه اول را کلیک میکنند، 51/5 درصد به لینک دوم هم سر میزنند، 74/2 درصد به لینک سوم و 88/1 درصد به لینک چهارم هم میروند.
به بیانی ساده، هرچه در SERPهای اولیه و همچنین در هر SERP در نتایج اولیهتری صفحات وب شما نشان داده شود، شانس کلیکشدن شما بالاتر میرود. این یعنی بازدید بیشتر و بازدید بیشتر برای کسبوکار پول بیشتری همراه خواهد داشت. از یک نقطهای به بعد این پول تصاعدی افزایش مییابد.
آینده پیچیده موتورهای جستوجوگر
حتما این بحث را از افراد مختلف و طراحان وب شنیدهاید که میگویند: «Title و کلمات کلیدی صفحات وب خود را بهدرستی انتخاب کنید تا نتیجه بهتری در موتورهای جستوجوگر پیدا کنید.» این موضوع غیرقابل انکار است و بدون تاثیر نیست، اما اگر پنج سال پیش بود، انتخاب Title و کلمات کلیدی (Keywords) مناسب، کافی بود. در حقیقت به همان اندازه که متخصصان SEO خود را قویتر کردهاند و صفحات وب را طوری طراحی میکنند که در موتورها بهتر نمایش پیدا کنند، توسعهدهندگان موتورهای جستوجوگر نيز موتور خود را پیچیدهتر و قویتر کردهاند.
شاید این موضوع برای شما عجیب باشد، اما طبق آزمایشهای متعددی که توسط متخصصان این حوزه انجام شده است، موتور جستوجوگر گوگل كه در واقع روبات نرمافزاری آن ميان صفحات میخزد و ایندکس میکند، دیگر فقط به خود تگهای HTML حساس نیست و به ID و حتی Classهای CSS تعریفشده برای آنها هم حساس شده و نسبت به آنها واکنش متفاوتی در ایندکس کردن نشان میدهد. برای مثال، تصور کنید روبات گوگل به تگ زیر برسد:
…<h3 id=”ads-14” class=”advertisement cat3”>انتخاب لپتاپ بازی</h3>…
روبات گوگل زمانیکه به عبارتهای Ads و Advertisement در ID و Class میرسد، درصد احتمال تبليغاتي بودن متن نمایش داده شده را افزایش میدهد و در نتیجه شانس اینکه صفحه وب مورد نظر با عبارت «انتخاب لپتاپ بازی» ایندکس شود کمتر میشود. پس اگر طراح وب هستید، در انتخاب نامهای ID و Classها نیز دقت به خرج دهید؛ بهخصوص با موتور جدید گوگل با نام مستعار مرغ مگسخوار (Hummingbird) که درباره آن مطلبي در شماره 580 همین صفحه چاپ کردیم.
نکته بعدی در مورد موتورهاي جستوجوگر در آینده نزديك، بحث نمایش صفحات وب در صفحات کوچک دستگاههای همراه مانند گوشیهای موبایل و تبلتها است. گوگل با سیستمعامل اندروید و داشتن 81 درصد از سهم بازار دستگاههای همراه، بهخوبی میداند که در فاصلهاي بسیار کوتاه از زمان کنونی، بسیاری از جستوجوها از کامپیوترهای رومیزی (PC) و لپتاپها به سمت دستگاههای همراه میرود. بنابراین یکی از نکات بسیار مهم در صفحات وب، نوع نمایش آنها در صفحات کوچکتر این دستگاهها خواهد بود. پس نهتنها در حال حاضر، بلکه از ماهها پیش فاکتور نوع نمایش صفحات وب در صفحات موبایل را به فاکتورهای ایندکس کردن و رتبهدهی خود به سایتها اضافه کرده و اعمال میکند. بنابراین در زمان طراحی صفحات وب توسط خود شما یا طراح وبی که استخدام کردهاید، به موضوع نوع نمایش صفحات در دستگاههای همراه نیز توجه ویژهای داشته باشید.
سریعتر باشید
سرعت نهتنها در بهروزرسانی خود با اطلاعات روز دنیا و آخرین متدها SEO اهميت دارد، بلکه در بارگذاری صفحات شما نیز نقش مهمي را ايفا ميكند. بدون شک صفحهای که سرعت بارگذاری بالاتری دارد، نزد کاربران موردپسندتر خواهد بود. توسعهدهندگان موتورهای جستوجوگر نیز این موضوع را میدانند و یکی از فاکتورهای رتبهبندی خود به سایتها را همین موضوع سرعت بارگذاری صفحه درنظر گرفتهاند. با چند مثال و ذكر آمار، اهمیت این موضوع را به شما توضیح میدهیم.
در گزارش منتشره در سال 2011 اعلام شد که کاهش سه ثانیهای بارگذاری صفحه وب رایگیری اینترنتی و البته آزمایشی برای ریاستجمهوری ایالات متحده آمریکا (کاهش پنج ثانیه به دو ثانیه برای صفحه اوباما) 14 درصد میزان رای اوباما را افزايش داده است.
طبق تحقیقی که روی کاربران وبسایت یوتیوب انجام شده بود، مشخص شد که کاربران انتظار دارند ویدئو در کمتر از چهار ثانیه برای آنها شروع به پخش شود، در غیر اینصورت با گذشت هر ثانیه، احتمال اینکه کاربران قید تماشای آن ویدئو را بزنند و صفحه را ببندند، بهصورت صعودی افزایش مییابد.
همچنین تحقیق دیگري که مدتها پیش توسط Forrester منتشر شده بود، بيانگر آن بود که بهترین حالت برای سرعت بارگذاری یک صفحه وب کمتر از دو ثانیه است. رسیدن به این عدد کار بسیار دشواری است پس بهتر است اینگونه بیان کنیم که «نقطه ایدهآل دو ثانیه است، اما هرقدر بتوانیم صفحات وب خود را به آن عدد نزدیکتر کنیم، بهتر است.»
برای شروع برای بهینهسازی سرعت، پیشنهاد میکنیم به سایت webpagetest.org رفته و آدرس سایت خود را در آن وارد کنید، سپس مرورگر و نقطه جغرافیایی را که میخواهید ببینید سرعت بارگذاری سایت شما در آن منطقه چگونه است، انتخاب کرده و در نهایت دکمه Start Test را بزنید. در عرض چند ثانیه تست مورد نظر شما انجام شده و نتیجه به شما اعلام میشود. این نتیجه، اطلاعات جزئی، گراف، تایملاین و هر آنچه را شما نیاز دارید بدانید، شامل ميشود. بهعلاوه تنظیمات پیشرفتهتر (Advanced Settings) مانند انتخاب نوع ارتباط اینترنتی تست، فعالسازی یا غیرفعالسازی گزینههایی مثل Javascript یا SSL صفحه و بسیاری موارد دیگر در آن وجود دارد.
قانون طلایی
استیو شودر، مدیر بخش مهندسی کارایی در گوگل یک جمله معروف دارد: «80 تا 90 درصد زمان کاربران صرف Front-End میشود. از همین نقطه شروع کنید». این قانون با نام قانون طلایی شهرت پیدا کرده است. مطمئنا با خواندن آن کمی گیج شدهاید و میپرسید Front-end دقیقا کجا است؟
وقتی شما صفحهای را درخواست میکنيد، بین روترهای شبکه اینترنت، سایت مورد نظر شما جستوجو میشود، سپس سرور مورد نظر پیدا شده و درخواست صفحه شما تحویل سرور داده میشود. سرور اين درخواست را بررسی کرده و نسبت به آن صفحه مورد نظر را حاضر میکند. این حاضر کردن، کوئری زدن به پایگاه داده، تفسیر کدهای سمت سرور مانند PHP و… را شامل شده و سپس کدهای صفحه به سمت کاربر ارسال میشود. تا اینجای کار را با نام Back-end میشناسند و معمولا زیر 3/0 ثانیه زمان صرف میشود (این بخش را نیز زمان Server خطاب میکنند). از اینجا به بعد هرچه را به سمت کاربر ارسال میشود و زمان سپری میشود تا آن اطلاعات بهطور کامل در مرورگر کاربر بارگذاری شود، با نام Front-end ميخوانند؛ مانند بارگذاری متنها، عکسها، ویدئوها و سایر اطلاعات داخل صفحه. طبق آمار بهدست آمده و همچنین گفته استیو شرودر، 10 تا نهایت 20درصد زمان مربوط به Back-end و بقيه به بارگذاری Front-end مربوط میشود.
بنابراین هرچه صفحهای با محتویات سبکتری طراحی و پیادهسازی کنید، Front-end شما بسیار کاهش پیدا خواهد کرد.
در شماره آینده عصرارتباط+ به جزئیات و موضوعات دیگر SEO میپردازیم.
منبع: ictnews.ir