چگونه خشم خود را مهار کنیم؟

هنگامی که دچار سرخوردگی یا شکست می‌شویم یا مورد توبیخ و توهین قرار می‌گیریم، حس می‌کنیم حالمان خوب نیست. لحظه‌ای که این احساس بد پیدا می‌شود به آن چندان توجه نمی‌کنیم، زیرا در آن لحظه بسیار غمگین یا آزرده یا عصبانی هستیم.
ممکن است به هردلیل نتوانیم عصبانیت خود را بروز دهیم، امّا معمولا عصبانیت خود را روی کسی خالی می‌کنیم که هیچ‌کاره است. این کار علاوه بر آن که از لحاظ شرعی، حرام است، روابط ما را با دیگران به ویژه با همسر و فرزندانمان خدشه‌دار می‌کند.

باید منطقی بودن را یاد بگیریم چه عیبی دارد هنگامی که خسته و عصبانی وارد خانه می‌شویم به همسرمان بگوییم که نیاز به استراحت داریم.
اغلب اوقات با کمی استراحت می‌توانیم نشاط لازم را برای برخورد صحیح با همسر و فرزندان به دست آوریم. چه زیبا امام صادق(علیه‌السلام) فرموده: «کسی که خشم خود را فرو خورد با این که می‌توانست آن را ابراز کند، خداوند در روز قیامت قلب او را سرشار از رضایت خویش می‌گرداند.»[۱] و همچنین امام علی(علیه‌السلام) در مورد عصبانیت فرموده است: «از عصبانی شدن بپرهیز، زیرا ابتدای آن بی‌خردی و انتهای آن پشیمانی است.»[۲]

تفسیرهای صحیح از رویدادها
گاهی اوقات ما از رویدادهای زندگی تفسیرهای معیوب و ناقصی داریم. این تفسیرها باعث دلخوری و کدورت و نهایتا عصبانیت ما می‌شوند، در حالی که بهتر است برداشت‌های خود را به خصوص در هنگام مواجهه با یک تنش یا به هنگام روبه‌رو شدن با یک محرک عصبی و یا در برخورد نادرست دیگران دوباره ارزیابی کنیم. در ذیل مثالی آورده شده است که نشان می‌دهد چگونه می‌توانیم از تفسیرهای جانشین برای آرام کردن خودمان استفاده کنیم.

مثلا کسی که با ما بی‌ادبانه برخورد کرده است.

الف) تفسیرهای ناسازگارانه و نادرست که باعث عصبانیت و خشم ما می‌شوند:
۱- من فرد خوبی نیستم و استحقاق  چنین برخوردهای بدی را دارم.
۲- او شخص بدی است و باید تنبیه شود.
۳- همه از من متنفرند.
۴- چرا او باید نسبت به من بی‌ادبی کند.
۵- او را به زودی تنبیه خواهم کرد و تلافی می‌کنم.

ب) تفسیرهای جانشین و آرام بخش:
۱- شاید آن فرد حالش خوب نبوده است.
۲- اگر مردم بداخلاق هستند مشکل خودشان است.
۳- من می‌دانم چگونه با درایت و کاردانی برخورد کنم.
۴- شاید او مریض باشد چرا من خودم را ناراحت کنم.
۵- او کیفر عمل خود راخواهد دید.
۶- او می‌خواهد مرا ناراحت کند ولی من زرنگ‌تر از این هستم که عصبانی شوم.

بنابراین؛ برای داشتن مناسبات مشترک موفقیت‌آمیز، باید یاد بگیریم راحت‌تر مذاکره کنیم، نه این که جنگ و دعوا راه بیندازیم.

پی‌نوشت‌ها:
[۱]. بحارالانوار، ج۶۸، ص۴۱۱
[۲]. شرح غررالحکم، ج۲، ص۲۸۸، ح۲۶۳۵
منبع: گروه اینترنتی رهروان ولایت, jonbeshnet.ir